Waarom natuurinclusief bouwen van levensbelang is

Minstens zo urgent als klimaatverandering

In 2019 heeft het Ipbes (vergelijkbaar met het IPCC voor biodiversiteit) alarm geslagen, omdat de krimpende biodiversiteit het menselijk leven bedreigt (1) . Dr. Mommen van de universiteit Wageningen stelt dat biodiversiteitsverlies ´minstens zo urgent is als klimaatverandering´ (2) . Minstens. Dat zegt veel als je kijkt naar hoe hoog klimaatverandering op de agenda staat. Ik ben het volledig met haar eens. Biodiversiteit vervult voor de wereld en voor de mensheid een aantal hele belangrijke rollen, die zijn samengevat in de zogeheten ecosysteemdiensten, de ‘diensten’ die een goed functionerend ecosysteem levert aan de mensheid (3). Eén van de meest bekende ecosysteemdiensten is het bestuiven van bloemen door bijen, waardoor vruchten kunnen groeien. Geen bijen, geen fruit. En zo zijn er nog veel meer. Ecosysteemdiensten zijn veel essentiëler dan we als mensen vaak doorhebben, letterlijk van levensbelang.

Nederland kampioen biodiversiteitsverlies

Helaas is Nederland kampioen biodiversiteitsverlies. We hebben inmiddels nog maar 15% over van de oorspronkelijke biodiversiteit die er in Nederland was (4). Ter vergelijking: in de hele wereld zitten we gemiddeld rond de 75%. Om weer enigszins de biodiversiteit te verbeteren, moeten we veel bewuster de natuur en de biodiversiteit bevorderen en proberen terug te brengen in Nederland. Een groot deel van Nederland bestaat uit de gebouwde omgeving en hier moet ook echt een grote slag gemaakt worden. Ik wil dan ook pleiten voor een standaard integratie van natuur in de gebouwde omgeving, of eigenlijk zelfs andersom: laat de natuur het startpunt zijn, en integreer hier de gebouwen in. Gebouwinclusieve natuur in plaats van natuurinclusieve gebouwen. Voor elk gebied dat we (her)ontwikkelen zou het uitgangspunt moeten zijn dat we ten minste de biodiversiteit op hetzelfde niveau houden, maar liever nog dat we de biodiversiteit verhogen.

Voer een nulmeting biodiversiteit uit

Dit klinkt natuurlijk mooi, maar wat kunnen we in de praktijk eigenlijk doen? Wat ik concreet voor me zie is dat gemeentes voor elke gebiedsontwikkeling een nulmeting van de biodiversiteit laten uitvoeren. En als voorwaarde voor een ontwikkeling stellen dat de biodiversiteit versterkt wordt. Laat partijen de kansen in kaart brengen voor versterking van de biodiversiteit en dit daadwerkelijk uitvoeren. Het gaat hier met name om de planten, biodiversiteit is namelijk afhankelijk van de hele voedselketen, dus als de basis van beplanting goed is dan komen de dieren vanzelf. Hier moeten wel randvoorwaarden aan gesteld worden en die verschillen per gebied, dus dit vergt onderzoek. Ook is het belangrijk dat na de oplevering groenbeheer georganiseerd wordt wat gericht is op biodiversiteit in plaats van op hoe het groen eruitziet.

Neem biodiversiteit net zo serieus als klimaatverandering

In het convenant klimaatadaptief bouwen van de provincie Zuid-Holland (5) wordt biodiversiteit al meegenomen. Ook andere provincies en partijen zijn met vergelijkbare convenanten bezig (6) en hebben het over biodiversiteit. Het bewustzijn van het belang van biodiversiteit dat hieruit spreekt, is een stap in de goede richting, maar op het moment wordt het nog maar op basisniveau meegenomen. Het kan nog veel meer en veel beter. Het is nog niet te laat om de biodiversiteit weer te verbeteren, maar we moeten er wel zo snel mogelijk mee beginnen (7). Laten we dit even serieus nemen als klimaatverandering en er met zijn allen de schouders onder zetten!