Intussen ben ik al een aardige tijd bezig met invulling geven aan hoge duurzaamheidambities op gebouw- en gebiedsniveau. Rondom circulair bouwen kom ik tot de volgende bezinning: we moeten weer vereenvoudigen, maar de essentie niet vergeten. Maak en houd het begrijpelijk voor elkaar. Het circulaire ei van Columbus is mijn inziens ‘eenvoud’. Om een nietszeggende duurzaamheid 2.0 hype te voorkomen, is de nood hoog dat we de hele keten ‘circulair bouwen’ laten begrijpen en toepassen. In deze blog maak ik een start met 3 hoofdzaken en 5 handvatten voor circulair bouwen.
Alle termen op een rij
Voor een overzicht zet ik veel voorkomende circulaire termen op een rij. Enkele middelen om circulair te bouwen:
- Modulair, demontabel, biobased, hergebruik en recycling
- Ook hebben we circulaire denkmodellen zoals: het 10-R-model, het vlindermodel, het 6-lagenmodel
- Vervolgens hebben we het meetbaar maken van circulariteit: materiaalpaspoorten, losmaakbaarheidsindexen, de MPG, de CPG
- Als kers op de taart proberen we ‘circulaire gebiedsontwikkeling’ te duiden, wat echt álle kanten op gaat
Vergeet voor nu even bovenstaande begrippen. Tijd om te focussen op hoofdzaken.
3 hoofdzaken
Circulair bouwen hoofdzaak 1: groeien zonder milieu-impact
We zijn op zoek naar een systeem waarbij we kunnen blijven groeien en bouwen, maar dan zonder impact op het milieu.
Circulair bouwen hoofdzaak 2: focus op materiaalstromen
We praten over materialen. Energie, water, gezondheid, sociale aspecten: dit zijn allemaal andere thema’s. Er zijn zeker raakvlakken, maar circulair bouwen vraagt om focus op het sluiten van materiaalstromen.
Circulair bouwen hoofdzaak 3: behoud van materialen en waarde
We willen materialen behouden in plaats van weggooien. Na gebruik moet iets direct hergebruikt, gerepareerd of gerecycled worden. Dit materiaal behoudt hierdoor ook (financiële) waarde wat benut kan worden.
5 handvatten
Vervolgens, wanneer ik alle opgestelde tools, denkmodellen en circulaire principes praktisch vertaal, kom ik tot de volgende 5 handvatten om te beginnen met circulair bouwen.
Op welke plek je ook werkzaam bent in de keten:
- Sta eens goed stil bij de bovengenoemde 3 hoofdzaken in relatie tot jouw rol
- Het gehele product moet makkelijk weer uit elkaar gehaald worden (van de openbare ruimte, het gebouw tot en met de waterleiding)
- Ga in beraad over:
- Welke materialen grootschalig worden toegepast
- Hoe gaan we die materialen vervangen door milieuvriendelijke materialen?
- Gebouwen wisselen van functie of de woonwensen veranderen. Hoe kunnen we dit zonder schade voor het milieu en materialen goed faciliteren?
- Gebruik minder materialen, maar behoud dezelfde functionaliteit
