We leven in een tijd waarin ontwikkelingen elkaar enorm snel opvolgen, dat geldt op heel veel vlakken van onze samenleving en zeker voor een adviseur bij een adviesbureau dat zich bezig houdt met vraagstukken rond duurzaamheid. Toen ik bij Merosch begon, draaide duurzaamheid vooral om de vraag hoe we de warmtevoorziening in de gebouwde omgeving duurzaam vorm moesten geven.
'Twee jaar voor ik mijn intrede deed, had Merosch het standpunt ingenomen niet meer te zullen meewerken aan nieuwbouwprojecten met aardgas als warmtevoorziening. Dit bracht met zich mee dat er naast de aandacht voor duurzame energieopwekking ook meer aandacht kwam voor de bouwkundige eigenschappen van een gebouw. Warmteverlies beperken door betere isolatie, beter glas en dat soort zaken. Mede door die focus ontstond het besef dat materialen die hiervoor benodigd zijn ook een energiebehoefte hebben bij de productie. Dat besef groeide niet alleen bij ons, maar breed in de bouwwereld nam de aandacht voor CO2-uitstoot van materialen toe. MPG-eisen werden aangescherpt, de NTA8800 deed zijn intrede en er kwam een grotere aandacht voor circulair inzetten van bouwmaterialen. Hierdoor is in het dagelijkse gebruik het begrip duurzaamheid flink wat meer onderwerpen gaan insluiten. Maar daarmee is het niet gestopt, intussen is de term duurzaamheid een echt containerbegrip geworden.'
Dat zien we ook terug in de ontwikkeling van Merosch. Waar we in 2019, toen ik begon, in onze dienstverlening vooral veel variaties op het thema energie hadden, bieden we 5 jaar later een breed scala aan dienstverlening op verschillende thema’s die allemaal onder duurzaamheid vallen.
Van installatietechnicus naar adviseur outsourcing
Naast de ontwikkeling van het bureau is er ook in mijn eigen functie het nodige veranderd. Toen ik binnenkwam als installatietechnicus, opgegroeid in het installatiebedrijf, was de blik vooral gericht op het ontwerp van gebouwgebonden installaties. Al snel bleek dat de behoefte binnen Merosch aan mensen die functioneel konden specificeren en contact met de markt konden maken groot was. Vanuit mijn vroegere rol bij het installatiebedrijf kon ik hier invulling aan geven en heb ik me gestort op de processen rond aanbesteding, met name die processen waarbij een multidisciplinaire aannemer zelf verantwoordelijk is voor het totale proces van ontwerp tot en met realisatie.
'Het verdiepen in functioneel specificeren en het formuleren van de vraagstelling richting de markt, maar ook de samenwerking met opdrachtgevers, opdrachtnemers en andere belanghebbende partijen, hebben mij veel inzicht gegeven in de manier waarop zo’n proces gevoerd zou moeten worden. Het marktlandschap in de gebouwde omgeving onderging intussen ook een behoorlijke verandering. In 2002 is het eerste collectieve WKO-systeem in bedrijf gegaan, waardoor niet alleen warmte maar ook koude een belangrijke rol ging spelen en langzamerhand zijn er steeds meer van deze systemen bij gekomen. Inmiddels zijn in de nieuwbouw dit soort systemen niet meer weg te denken en hebben allerlei bedrijven zich gespecialiseerd in ontwerp, aanleg en exploitatie hiervan.'
Deze partijen zijn nu bekend onder de naam energie-exploitant of warmtebedrijf. Vaak gaat dit goed en geruisloos, maar er zijn ook veel verbeterpunten en soms zelfs grote problemen. Er ontstond behoefte aan begeleiding in de selectie en kwaliteitsbewaking bij het aantrekken van een energie-exploitant. De functie van adviseur outsourcing was geboren en ik mocht hier invulling aan gaan geven. Dit heeft geleid tot een standaard aanpak die we binnen Merosch hanteren voor het begeleiden van dit proces, waarin technische en financiële kaders, juridische voorwaarden en proceskwaliteit de hoofpijlers zijn.
Wetgeving rond het thema warmte
'Gedurende deze veranderingen is er ook veel te doen geweest over de wetgeving rond het thema warmte. De “oude” warmtewet bleek op veel punten niet toereikend voor collectieve WKO-systemen en werkte ook niet echt mee aan draagvlak binnen de samenleving om dit grootschalig uit te rollen. Hiervoor is de Wet collectieve warmte (Wcw) in het leven geroepen. Binnen de branche heeft deze wet, die nu nog niet van kracht is, veel losgemaakt. Er moet nagedacht worden over tarieven, aansluitkosten, eigendomsstructuren en nog veel andere zaken. Het is soms best spannend om onder het regiem van de huidige warmtewet op zoek te gaan naar principes die voorsorteren op de Wcw maar onder de Warmtewet nog steeds kunnen werken, waarbij juist de knelpunten die de warmtewet oplevert ondervangen worden.'
'En dat brengt me op het punt waar we nu staan: we hebben flinke uitdagingen op het vlak van CO2-uitstoot, duurzame energieopwekking en opslag, netcongestie en mobiliteit. Al deze onderwerpen komen aan bod in de ontwikkeling van een collectief energiesysteem.
Daarnaast zien we op het wereldtoneel allerlei spanningen en crises die invloed hebben op de energieprijzen, grondstoffen, de woningmarkt en ga zo maar door.'
Voor mij en voor Merosch als geheel is dit een gelegenheid om in al deze onzekerheid een koers uit te zetten die tegemoet komt aan de basisbehoefte van veel mensen; een betaalbare comfortabele woning, waarbij recht gedaan wordt aan duurzaamheid, betaalbaarheid en autonomie in de warmtevoorziening.
'Tot zover mijn beschouwing en ik hoop dat we over 5 jaar positief terug kunnen kijken en zeggen; we hebben de juiste dingen gedaan op de juiste manier en de juiste tijd!'