De ontwikkelingen in de houtbouwsector gaan snel

Er komen steeds meer houtbouwers op de markt en er worden steeds meer houtbouwprojecten gebouwd. Tegelijkertijd is de manier van bouwen anders dan de traditionele bouwmethode. Dit zorgt voor uitdagingen op het gebied van bouwfysica, comfort, kostenberekening en het vinden van de juiste partners.

Het MRA houtbouwconvenant

Ymere is één van de ondertekenaars van het MRA houtbouwconvenant. Hiermee committeren ze zich om vanaf 2025 20% van de woningen in hout te bouwen. Daarom is Ymere een onderzoek gestart naar de voor en nadelen van verschillende houtbouwtoepassingen voor een nieuwbouw appartementencomplex met 50 woningen en 5 bouwlagen op strandeiland. Dit onderzoek is uitgevoerd samen met HSB bouw, TONKO architecten en Merosch.

We hebben onderzocht welke bouwmethode het meest geschikt is voor dit kavel. Hiervoor zijn de volgende stappen genomen:

1. Er is een marktverkenning gedaan met 4 marktpartijen
2. De systemen zijn vergeleken op het gebied van duurzaamheid, proces, financiën en architectuur.
3. CLT, Kolom-balk structuur en modulebouw is vergeleken met traditioneel bouwen
4. Ymere heeft besloten met 1 van de marktpartijen verder te gaan om het project te ontwerpen. Ymere en Amsterdam zijn weer een stap dichterbij een duurzaam houtbouwproject dat gerealiseerd zal worden.

Graag deelt Merosch de belangrijkste lessen die we in deze studie hebben geleerd. In onderstaande tabel worden de verschillende systemen met elkaar vergelijken.

Uit deze inhoudelijke vergelijking en het gehele proces leren we de volgende 9 lessen

Duurzaamheid

1. Door de verscheidenheid aan duurzaamheidsprestaties is niet eenduidig te bepalen welk systeem het meest duurzaam is. Dat blijft afhankelijk van wat men als belangrijkst prestatie ziet. Zo scoort een CLT-schijvenstructuur het best op CO2-opslag, maar juist weer minder op de MPG.
2. Omdat er geen rekenregels zijn voor het houtbouwconvenant MRA, kan er discussie ontstaan of een gebouw wel of niet voldoet aan het convenant. Les 1 en 2 pleiten er nog maar eens voor dat we het één en ander altijd integraal en met ‘gezond verstand’ moeten blijven bekijken.

Proces, ontwerp en uitvoering

3. In bijna alle gevallen is er sprake van een samenwerking tussen ‘de traditionele aannemer’ en de houtbouwer / houtbouwleverancier. De afstemming tussen elkaars demarcatie van werkzaamheden zal maatwerk per project vragen.
4. Modulebouw obv. een stalen constructie is twee keer zo snel dan traditionele bouw; modulebouw obv. houtbouw circa 1,5 keer zo snel.
5. Afhankelijk van het kavel kan modulebouw een beperking zijn voor de ontwerpvrijheid van de architect. Om zo veel mogelijk ontwerpvrijheid te hebben is het belangrijk zo vroeg mogelijk in het proces te kiezen wel systeem het meest optimaal is.
6. Een CLT schijven structuur biedt qua ontwerpvrijheid/kwaliteit nagenoeg evenveel mogelijkheden als betonbouw, daar waar modulebouw minder mogelijkheden biedt.

Financiën

7. Vanwege de andere manier van bouwen, meer prefab en met andere technieken, is het lastig de kosten goed te vergelijken met traditionele woningenbouw. Traditionele kostenmodellen zijn gericht op de traditionele manier van bouwen.
8. Nemen we kortere bouwtijden mee, dan zien we dat de stichtingskosten voor houwbouwconcepten 5 tot 20% hoger uitkomen dan traditioneel.
9. Zou je milieukosten en -baten (zoals de aankomende beprijzing van CO2) én de restwaarde van (modulaire) houtbouwconcepten hierin meenemen, dan komen alle houtbouwconcepten in theorie positiever uit dan traditionele bouwmethoden.

Kortom, wat het meest duurzaam is, blijft afhankelijk van wat het projectteam als belangrijkst prestatie ziet. Wél geeft het bevragen van houtbouwers langs een bepaalde structuur heldere inzichten. Hierdoor hebben we een goede vergelijking kunnen maken om het optimale bouwsysteem te vinden voor dit specifieke project.

Ofwel, betrek houtbouwers zo vroeg mogelijk in het ontwikkelproces en stel de juiste vragen, om zo tot het optimale (hout)bouwsysteem te komen.

Overweegt u ook een project in hout te bouwen en twijfelt u over de juiste aanpak? Neem contact op met een van onze adviseurs!