Negatieve invloed van CO2-uitstoot niet in beeld

Eigenlijk is het anno 2021 raar dat we het acceptabel vinden dat we woningen mogen bouwen die schadelijk zijn voor de toekomst. Toch doen we dat wel, want we accepteren dat, uitzonderingen daar gelaten, we nieuwe woningen bouwen die een negatieve invloed hebben op het klimaat. Het probleem is dat we die negatieve invloed niet goed in beeld hebben. Laat staan dat we de negatieve effecten betrekken in de businesscase. De vraag is of we dat moeten doen, want het kan in de basis wel. Een oplossingrichting is emmisiebeprijzing van de CO2-uitstoot. Concreet zou dit betekenen dat de CO2-impact van de woning via het emmisiebeprijzingssysteem kan worden afgekocht. Bouw je volgens de minimum normen van het bouwbesluit? Dan betekent dit dat je enkele duizenden euro's aan emmissierechten moet betalen. Bouw je een emissieloze circulaire en energieneutrale woning? Dan ben je hier uiteraard niet toe verplicht.

Hoe gaan we dit doen?

De bestaande en erkende BENG- en MPG-rekenmethodiek kunnen hiervoor als basis dienen. Het punt van aandacht is wel: aan wie betalen we de emmissierechten en wat wordt met het geld gedaan? Wellicht kan het aansluiten bij de nationale of europese emmissiebeprijzing. Hier wordt momenteel gedacht aan uitbreiding van het systeem met de emmissie van vervoer en verwarming van huizen (zie artikel over emissiebeprijzing in het NRC van 18 sept 2021). Bouwers moeten dan CO2-emmissierechten kopen, maar ook verhandelen als ze deze overhebben of CO2-positief bouwen. In dat geval wordt duurzaam bouwen een interessante businesscase. Nog 2 andere denkrichtingen:

1. Gemeenten nemen de CO2-uitstoot mee in de businesscase van grondexploitatie voor nieuwbouw en/of mee laten wegen als EMVI-criteria bij gebiedsaanbestedingen voor woningbouw.
2. De CO2-emmissie moet gecompenseerd worden door het financieren van de aanleg van een evenredig nieuw bos.

We moeten de de kosten van de klimaatverandering en dus CO2-emmissie concreet, zichtbaar en tastbaar onderdeel uit laten maken van ons handelen. Vandaar mijn pleidooi om al vanaf 2022 volledig CO2-neutraal bouwen als eis te stellen (next step waar we in projecten mee bezig zijn, is ook de CO2-impact van vervoer mee te nemen, maar dat is voor nu wellicht nog een stap te ver).

Stop met dralen: start met ontwikkeling CO2-neutrale woningen

Een veel gehoord bezwaar is dat beprijzing van CO2-uitstoot gezien kan worden als een vorm van aflaat. Eens, maar de kracht zit in het gegeven dat de aan woning gerelateerde CO2-uitstoot een prijs krijgt. Bouwers en leveranciers van materialen worden direct financieel beloond als ze woningen maken die minder CO2 uitstoten. Het is aan de overheid om hier de lat hoger te leggen en te luisteren naar de koplopers in de bouw die dit al uit eigen beweging doen. Enkele toonaangevende ontwikkelaars waar we met dit CO2-vraagstuk voor werken, gaan aanzienlijk verder dan de minimum eisen van het bouwbesluit. Zij compenseren standaard de CO2-uitstoot door bijvoorbeeld de aanplant van nieuw bos. Nieuwe tijden vragen om een nieuwe insteek. Al 6 jaar lang zijn de bouwnormen op dit vlak niet aangescherpt (wel veranderd). Het wordt tijd dat we vooruit gaan, stoppen met dralen en een markt maken voor de ontwikkeling van CO2-neutrale woningen. Wij maken vast een start in onze projecten!